52 / 108
YAŞAM
KOLEKSİYONER
yazdığı tesbihle ilgili yayınları okudum.
Özellikle Türk tesbih sanatı ama Osman-
lı dönemiyle alakalı olanlar da vardı. Asıl
profesyonel anlamda koleksiyonerlik ha-
yatım, işin ustası çok değerli büyüğümüz
Neziroğluyla başladı. Bize yol göstermiş,
ufkumuzu genişletmiş, Türkiye çapında
ciddi bir koleksiyonerdir.
Yurt dışına gittiğinizde
koleksiyonunuza yeni tesbihler
ekliyor musunuz? Yoksa,
malzemelerini mi alıyorsunuz?
En geniş çapta tesbihlere yani tesbih sana-
tına Türkiye’de ulaşabiliriz. Çünkü en fazla
tesbih sanatı Türklerde mevcut.
Tesbihlerde iki şeye çok dikkat etmek ge-
rekir. İlki tesbihin ustası, ikincisi ise tes-
bihin ana malzemesi. Yurt dışında basit
tesbihler vardır, öyle sanatsal tesbihler çok
fazla yoktur. Asıl tesbih sanatını Türkiye’de
görürüz, yani ana vatanı Türkiye’dir. Ken-
di değerlerimizi yaşatmamız lazım. Tesbih
dinin bir göstergesi ve her dinde var. Tes-
bih bir zikir ve her dinin ritüelinde de bir
zikir vardır.
Ben tesbih malzemelerinin bazılarını yurt
dışından getiriyorum. Yasal izin çerçe-
vesinde ustaca olan malzemeleri tercih
ediyorum. Çünkü tesbihlerde eski tarzda
yapılmış malzemeleri daha çok seviyo-
rum. Yeni malzemeleri özellikle hayvansal
ürünleri kullanmıyorum. Olabildiğince eski
yapılmış objeleri kullanıyorum, örneğin fil-
dişi. Aslında malzemeden daha çok usta
önemlidir. Bunu da ekleyeyim.
Sizin normal dediğiniz bir malzeme,
usta elinde işlendiğinde daha
değerli olur mu?
Kesinlikle olur. Şu şekilde örneklendirelim;
Picasso’nun yaptığı bir resimde malzeme-
sinin ne olduğu önemli midir? Sanatkar
önemlidir. Yani yapılan bir sanat, ustası-
nı göstermiyorsa o sanat değerli değildir.
Tesbihde de böyle. Malzeme kötü olabilir,
plastik de olabilir ancak ustası iyi işlediyse
değerlidir. O yüzden ben tesbihlerimi git-
tiğim yerlerden almıyorum. Türkiye’de de-
ğer görmüş ustalardan tesbih almayı tercih
ediyorum.
Tabii tesbih yapmak ayrı bir şey, tesbihi
işlemesi ayrı bir şeydir. Tesbihte nakış işi
vardır. Düz tesbihlerin işlenmesi vardır.
Mesela eski tesbihlerin değerli olmasının
sebebi el işi olması. Teknolojinin ilerleme-
siyle birlikte tesbihlerde de kalıp kullanıldı.
Benim tesbihlerimin yüzde 70-80’inde na-
kışı Süleyman Gürsoy yapar. Kendisi Eski-
şehirli ve hala Eskişehir’de yaşıyor. Çok iyi
bir nakkaşdır.
Siz bir yere gittiğinizde nakışlı
tesbih gördüğünüzde ustasını
tanıyabiliyor musunuz?
Her tesbihte aslında erbabı tarafından bi-
linen işaretler vardır. Üzerlerinde ustanın
mührü vardır. Mesela benim her tesbihim-
de, hangi koleksiyona ait olduğunu göste-
ren mühür vardır. Taneye işlenir bu mü-
hürler, usta imzasını atar.
Bilmeyen kişiler için aslında tesbih
koleksiyonerliği o kadar da kolay
bir iş değil diyebilir miyiz?
Evet, tabii ki. Bu iş o kadar kolay bir iş de-
ğil ki. Ayrıca ödenen miktarları da duyun-
ca çok şaşırıyorlar. Bir tesbihe bu kadar
para verilir mi, diyorlar. Tesbih değerlidir,
malzemeler de öyle ama asıl önemli olan
oradaki sanattır. Örneğin kehribarın de-
ğeri bellidir, fakat usta işlediği zaman sa-
nata çevirdiği zaman çok daha değerli olur.
Özellikle birini temsil ediyorsa, bir padişa-
hı bir sultanı. İşte o zaman maddi değerin-
den çok daha fazla manevi değere sahiptir.
Aynı zamanda çok başarılı bir cerrahsınız
Tesbih tutkunuzu mesleğinizle
birleştiriyor musunuz? Mesela
ameliyatlarınıza hazırlanırken
tesbih çeker misiniz?
Evet, güzel bir konuya değindiniz. Ben tes-
bihsiz duramıyorum aslında. Elimde her
52
NG
AĞUSTOS- EYLÜL - EKİM 2017