78
SAĞLIK
BANU EROĞUZDEMİRÖZÜ
S
ağlıklı kişilerinbağırsaklarındabulunancanlımikroorga-
nizmalardanbesinlerinemilimine, yağların yakılmasına,
vitamin, mineral, aminoasitlerin sentezlenmesine yardımcı olan
bakteri, maya sınıflarının önemini, modern yaşam koşullarıyla
vücudunuzdaki değişimi ve sonuçlarını M-OnepBeslenmeUz-
manı BanuEroguzDemirözü’ne sorduk
Probiyotik vePrebiyotikler nelerdir?
Sağlıklı bir insanın bağırsaklarında trilyonlarca canlı mikro-
organizmabulunur.Önemli bir kısmı yararlı olanbuorganizma-
lar, birtakım yararlı bakteri vemaya sınıflarından oluşur. Bunlar
besinlerin emilimine, yağların yakılmasına, vitamin, mineral,
aminoasitlerin sentezlenmesine yardımcı olurlar. Ancak mo-
dern yaşam koşullarıyla birlikte, vücuttaki probiyotiklerin sayısı
da giderek azaldı. Değişen beslenme alışkanlığı, geçirdiğimiz
hastalıklar, kullandığımız antibiyotikler, doğum kontrol hapları
vediğer birçok ilacın kullanımı, vücudumuzadost olanbakteri-
leri azaltıp, zararlı olanlarınçoğalmasınayol açtı.Probiyotikler’in
pek çoğu süt ve süt ürünlerini barındıran laktik asit bakterile-
ri grubundan oluyor. Prebiyotikler ise barsakta fermente olan
kolondaki bakterilerin çoğalmasını ve etkinliğini olumlu yönde
etkilerken, aynı zamandabulundukları vücudun sağlığını da iyi-
leştirenbesinöğeleri sayılıyor.
Hayatımızdaki önemi nedir?
Gündelik yaşamda kullanılan antibiyotikler, vücuda zararlı
bakterilerlebirlikte yararlı olanları daöldürür. Bağırsak florasının
bozulmasına ve ishalenedenolur. Bağışıklık sistemini zayıflatır.
Probiyotikveprebiyotikler hemantibiyotik, hemvirütik ishallerin
iyileşmesinde faydalıdır.
Probiyotik ve prebiyotikleri hangi gıdalardan edine-
biliriz?
Yoğurt, kefir, boza, kımız, turşu, tarhana gibi geleneksel
ürünler, kaşar gravyer gibi fermantasyon süreçleri uzun olan
peynirler iyi birer probiyotik kaynağıdır. Prebiyotiklerin başlıca
kaynaklarıysa soğan, sarımsak, yer elması, muz başta olmak
üzere sebzeler, tam tahıl ürünleri ve kurubaklagillerdir. Orga-
nik sebzelerle kurulan turşunun suyu da prebiyotik açısından
çok zengindir.
Probiyotikdeğeri engüçlügıdahangisidir?
Geleneksel beslenmenin bir yararı da probiyotik ve prebi-
yotikler açısından zengin bir beslenme biçimi olması. Boza,
tarhana ve hormonsuz sebzelerden kurulan turşu suyu güçlü
birer probiyotikkaynağıdır. Annesütüdeengüçlüprobiyotiktir.
Normal doğum sırasında, bebekler annelerinindoğum kanalın-
dan geçerken mikroorganizmalarla karşılaşırlar ve bu sayede
bağırsaklarında probiyotik ailesine ait mikroorganizmalar üre-
meye başlar. Sezaryenle doğan bebekler ise tamamen farklı
mikroorganizmalardan etkilenir. Dolayısıyla onların bağırsak
florası farklı mikroorganizmalar içerir. Bilim insanları sezaryen-
le doğan bebeklerde yoğun olarak görülen astım, egzama vb.
alerjik rahatsızlıkların görülmesinde bu durumun etkili olduğu-
nu düşünüyorlar. Anne sütü güçlü bir probiyotiktir. Dolayısıyla
anne sütüdebuözelliği sayesinde faydalı mikroorganizmaların
büyümesine, gelişmesinevecanlı kalmalarınayardımcı olur.Bu
sebepledoğumdanhemensonrabebeği emzirmeyebaşlamak
ve en az altı ay emzirmek çok önemli.
Bugıdaları hangi sıklıklaalmakdoğrudur?
Dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta her probiyotik
ailesinin vücutta farklı bir fayda sağlayacağı gerçeğidir. Aynı
antibiyotikler gibi… Nasıl ki kulak enfeksiyonunda kullanılan
antibiyotikle, diş enfeksiyonunda kullanılan farklıysa, probiyo-
tiklerde de her probiyotik, her hastalığın tedavisinde veya ön-
lenmesinde işe yaramamakta. Bu nedenle birden fazla probi-
Tarhana, boza ve hormonsuz sebzelerden
kurulan turşu suyu gibi geleneksel besinlerin
içindeki gizli güçleri, probiyotik ve prebiyoriklerin
hayatımızdaki yerini araştırdık.
Yazı ZelihaKöşlü
Görünmezgüç
M-OnepKlinikleri BeslenmeUzmanı
BanuEroğuzDemirözü
