44 / 116
İnsan tarımı
keşfedip yerleşik ya-
şama geçince avcı toplayıcı dönem sona
ermiş oldu. Bunun için önce küçük yerle-
şim birimleri, sonra köyler ve nihayetinde
kentler kurdu. Yerleşirken kendisine barı-
nak olacak evlerle birlikte tapınak da inşa
etti ve köyler/kentler bu tapınağın etrafın-
da gelişti... Yakın zamana kadar, okuduğu-
nuz bu ilk üç cümle insanlık tarihinin hangi
dönemlerden geçtiğini anlatan bir metnin
başlangıç cümleleri olabilirdi. Ne var ki,
Göbeklitepe bu yazılanların genel geçer-
liğini biraz sarstı. Şanlıurfa’nın Örencik
köyü yakınlarındaki Göbeklitepe kazıların-
da ortaya çıkan sonuçlar belki de ilk kez bir
insan topluluğunun yerleşik hayata geçme-
den önce tapınak kurduğunu gösterdi.
İnsanın gelişimini bize anlatan bazı veriler
var: Yaşama biçimleri (göçebe ya da yerle-
şik), nerelerde yaşadıkları (kırsal alanda ya
Göbeklitepe
Şanlıurfa’nın Örencik köyü yakınlarındaki
Göbeklitepe, dünyanın en eski kalıntılarına ev
sahipliği yapıyor. Bölgedeki arkeolojik kazılar
1995 yılından beri devam ediyor.
Tarihi yeniden
sorgulatan yerleşim:
YAZI
Emine Önel Kurt
44
NG
HAZİRAN-TEMMUZ-AĞUSTOS 2016
KÜLTÜR MİRASI
YAŞAM